Trong những năm gần đây, cụm từ “bé học STEM” xuất hiện ngày càng nhiều trong các chương trình giáo dục mầm non. Đây là xu hướng không chỉ nổi bật ở các quốc gia phát triển, mà còn được nhiều trường học và phụ huynh tại Việt Nam quan tâm. STEM không đơn thuần là việc học các môn khoa học hay toán học, mà là phương pháp giúp trẻ tư duy, sáng tạo và khám phá thế giới một cách chủ động. Ngay cả khi còn ở độ tuổi mẫu giáo, trẻ vẫn có thể tiếp cận STEM qua những hoạt động đơn giản, vui nhộn và đầy cảm hứng.
1. STEM là gì? Vì sao trẻ mầm non nên học?
STEM là viết tắt của bốn lĩnh vực: Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật) và Math (toán học). Đây là cách tiếp cận giáo dục liên ngành, khuyến khích trẻ học hỏi thông qua trải nghiệm, giải quyết vấn đề thực tế và phát triển tư duy logic.
Trẻ mầm non rất thích khám phá, đặt câu hỏi và thử nghiệm. STEM tạo điều kiện cho trẻ thỏa mãn những điều đó một cách tự nhiên. Ví dụ, việc trẻ quan sát cây lớn mỗi ngày, xây một ngôi nhà bằng gỗ nhỏ, hay tìm hiểu vì sao cánh quạt quay… đều là những hoạt động STEM thú vị, phù hợp với lứa tuổi.
2. Lợi ích khi bé học STEM
-
Phát triển tư duy sáng tạo: Trẻ được khuyến khích thử nghiệm và đưa ra giải pháp riêng.
-
Tăng khả năng quan sát và đặt câu hỏi: STEM khơi dậy sự tò mò và tính ham học hỏi.
-
Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề: Bé học cách thử – sai – điều chỉnh để tìm ra cách làm hiệu quả nhất.
-
Học mà chơi – chơi mà học: Các hoạt động đều gắn với thực tiễn, giúp trẻ hứng thú và tiếp thu tốt hơn.
-
Phát triển kỹ năng làm việc nhóm: STEM thường đi kèm với hoạt động nhóm, giúp trẻ học cách hợp tác và giao tiếp.
3. Bé học lập trình – Phù hợp không?
Lập trình cho trẻ nghe có vẻ cao siêu, nhưng thật ra hoàn toàn phù hợp với trẻ mầm non nếu được thiết kế đúng cách. Mục tiêu không phải để trẻ “viết mã” hay “dùng máy tính chuyên sâu”, mà là để giúp trẻ làm quen với tư duy logic và trình tự xử lý vấn đề.
Trẻ có thể học lập trình qua:
-
Các trò chơi kéo – thả khối lệnh như ScratchJr hoặc Blockly
-
Robot đồ chơi lập trình đơn giản như Bee-Bot, Code-a-Pillar, Cubetto
-
Hoạt động mô phỏng: bé làm “robot”, thực hiện lệnh từ bạn như “tiến 2 bước – rẽ trái – lùi lại”
Lợi ích của việc học lập trình sớm:
-
Hình thành tư duy có trình tự
-
Rèn khả năng thử và sửa sai một cách tự nhiên
-
Giúp trẻ tự tin khi tiếp cận công nghệ sau này
Lập trình ở lứa tuổi mầm non không đòi hỏi kỹ thuật, mà chỉ cần các hoạt động đơn giản, vui nhộn và dễ hiểu. Khi được tiếp cận đúng cách, lập trình là một phần rất thú vị trong hành trình STEM của trẻ.
4. Gợi ý hoạt động STEM cho bé tại nhà
| Chủ đề | Hoạt động gợi ý | Kỹ năng phát triển |
|---|---|---|
| Khoa học | Trồng cây trong ly nhựa | Quan sát, theo dõi sự thay đổi |
| Toán học | Đếm kẹo theo màu | Nhận biết số lượng, phân loại |
| Kỹ thuật | Làm cầu bằng que kem | Giải quyết vấn đề, thiết kế |
| Công nghệ | Lập trình robot đồ chơi | Tư duy logic, phản xạ |
5. Bé học STEM: Vai trò của người lớn
Phụ huynh và giáo viên đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình bé tiếp cận STEM:
-
Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi và tự tìm câu trả lời thay vì đưa ra kết luận ngay lập tức.
-
Tạo cơ hội cho trẻ thử – sai – khám phá, không ngắt lời hay sửa sai quá sớm.
-
Cùng học cùng chơi, để trẻ thấy việc khám phá là điều vui vẻ, không áp lực.
Việc bé học STEM hiệu quả không phụ thuộc vào thiết bị đắt tiền hay chương trình cao siêu, mà đến từ sự đồng hành kiên nhẫn và khơi gợi đúng lúc từ người lớn
Kết luận
Bé học STEM” không chỉ là xu hướng, mà là nền tảng giúp trẻ phát triển toàn diện. Qua hoạt động gần gũi, trẻ rèn tư duy sáng tạo, quan sát và khám phá. Kết hợp lập trình giúp trẻ tiếp cận công nghệ tự nhiên, vui vẻ – tạo đà cho tương lai.
