Trong kỷ nguyên 4.0, giáo dục STEM (Khoa học – Công nghệ – Kỹ thuật – Toán học) giữ vai trò quan trọng trong việc rèn luyện tư duy và kỹ năng cho trẻ. Tuy nhiên, ở Việt Nam, STEM trong trường học vẫn chưa phát triển mạnh. Vì sao lại như vậy và đâu là giải pháp giáo dục STEM ở trường học? Cùng inteX tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
1. Thực trạng giáo dục STEM ở trường học hiện nay
STEM ngày càng phổ biến trên toàn thế giới với nhiều mô hình giáo dục khác nhau. Giáo dục STEM ở trường học các nước trên thế giới và Việt Nam hiện nay như nào? Cùng tìm hiểu nhé!
1.1. STEM đã có mặt ở một số trường học
- Một số trường ở Hà Nội, TP.HCM đã đưa STEM vào giảng dạy.
- Học sinh được tham gia lớp Robotics, lập trình Scratch, Python.
- Có các câu lạc bộ và cuộc thi khoa học – sáng tạo dành cho học sinh.
1.2. Nhưng vẫn chưa đồng đều
- Nhiều trường chỉ tổ chức vài buổi ngoại khóa, chưa có chương trình lâu dài.
- Ở vùng nông thôn, học sinh ít có cơ hội tiếp cận với STEM.
- Sự chênh lệch giữa thành phố và địa phương còn khá lớn.
1.3. Học sinh và phụ huynh quan tâm nhưng thiếu định hướng
- Nhiều phụ huynh đã nghe đến STEM, mong muốn cho con học.
- Tuy nhiên, nhà trường chưa có lộ trình rõ ràng, khiến việc học mang tính tự phát.
- Học sinh có hứng thú nhưng dễ mất động lực nếu không được hướng dẫn bài bản.
2. Nguyên nhân giáo dục STEM ở trường học chưa phát triển mạnh
STEM là một trong những lĩnh vực giáo dục được quan tâm nhất hiện nay. Đây là mô hình giáo dục giúp trẻ phát triển trong thời đại 4.0. Vậy tại sao STEM vẫn chưa được phát triển mạnh?
2.1. Hạn chế về chương trình và giáo trình
- STEM chưa có khung chương trình chuẩn thống nhất.
- Nhiều trường chỉ triển khai theo phong trào, dừng ở mức giới thiệu khái niệm.
- Chưa được tích hợp chặt chẽ vào các môn học chính khóa như Toán, Khoa học, Tin học.
2.2. Thiếu đội ngũ giáo viên chuyên sâu
- Giáo viên chưa quen với cách dạy mới: học qua dự án, thí nghiệm, chế tạo.
- Chưa có nhiều khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng STEM cho giáo viên.
- Khó khăn trong việc cập nhật kiến thức và công nghệ mới.
2.3. Cơ sở vật chất và thiết bị còn hạn chế
- Nhiều trường thiếu phòng thí nghiệm, dụng cụ thực hành, robot, linh kiện.
- STEM cần thiết bị hiện đại, nhưng chi phí khá cao so với ngân sách của nhiều trường.
- Sự khác biệt rõ rệt giữa trường ở thành phố và trường ở nông thôn.
2.4. Nhận thức chưa đồng đều từ phụ huynh và nhà trường
- Phụ huynh vẫn ưu tiên điểm số các môn truyền thống hơn là kỹ năng STEM.
- Một số trường chỉ xem STEM như hoạt động ngoại khóa, không phải chiến lược lâu dài.
- Chưa thấy rõ tầm quan trọng của STEM đối với tương lai nghề nghiệp của học sinh.
Tham khảo thêm: Lớp Học STEM Robotics Cho Trẻ Tại Hà Nội
3. Giải pháp giáo dục STEM ở trường học phát triển mạnh mẽ hơn
Với những nguyên nhân đó, cùng tìm hiểu về một số giải pháp giúp giáo dục STEM phát triển mạnh mẽ hơn.
3.1. Đổi mới chương trình dạy học
- Tích hợp kiến thức STEM vào các môn Toán, Khoa học, Tin học thay vì tách rời.
- Xây dựng các dự án học tập thực tế, giúp học sinh được “học qua làm”.
- Tạo sân chơi sáng tạo trong lớp, khuyến khích học sinh thử nghiệm ý tưởng.
3.2. Đào tạo đội ngũ giáo viên
- Mở các khóa tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn STEM thường xuyên cho giáo viên.
- Trang bị kỹ năng giảng dạy theo phương pháp trải nghiệm, thực hành.
- Khuyến khích giáo viên học hỏi mô hình thành công từ quốc tế để áp dụng.
3.3. Đầu tư cơ sở vật chất và hợp tác doanh nghiệp
- Trang bị phòng thí nghiệm, robot, kit STEM, thiết bị IoT, AI cho học sinh thực hành.
- Kêu gọi sự hỗ trợ từ doanh nghiệp công nghệ (Viettel, FPT, Vingroup…) trong việc cung cấp thiết bị, học liệu.
- Tạo cơ hội cho học sinh tham quan, trải nghiệm tại doanh nghiệp để gắn kiến thức với thực tế.
3.4. Nâng cao nhận thức của phụ huynh và học sinh
- Tổ chức hội thảo, workshop để phụ huynh hiểu rõ vai trò và lợi ích của STEM.
- Khuyến khích học sinh tham gia câu lạc bộ STEM, trại hè công nghệ, cuộc thi Robotics.
- Đưa ra lộ trình học STEM rõ ràng, giúp phụ huynh định hướng đúng cho con.
4. Vai trò của gia đình và nhà trường trong việc đồng hành cùng con học STEM
Gia đình và nhà trường – 2 chủ thể đóng vai trò quan trọng trong hành trình lớn khôn của con.
4.1. Gia đình – nền tảng đầu tiên
- Tạo môi trường khuyến khích con tìm tòi, khám phá ngay tại nhà.
- Cho con tiếp cận sớm với đồ chơi khoa học, robot, ứng dụng học lập trình cơ bản.
- Luôn động viên, khích lệ con khi con thử nghiệm và sáng tạo, kể cả khi chưa thành công.
- Đồng hành cùng con trong các dự án nhỏ, cuộc thi STEM hoặc hoạt động trải nghiệm.
4.2. Nhà trường – nơi định hướng và phát triển
- Đưa STEM vào chương trình học chính khóa hoặc ngoại khóa một cách bài bản.
- Tạo cơ hội cho học sinh tham gia các dự án nhóm, thi đấu Robotics, nghiên cứu khoa học.
- Trang bị đầy đủ cơ sở vật chất như phòng lab, kit STEM, máy tính để học sinh thực hành.
- Bồi dưỡng giáo viên để hướng dẫn học sinh theo phương pháp hiện đại, học qua trải nghiệm.
4.3. Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường
- Phụ huynh và giáo viên cùng trao đổi để định hướng phù hợp cho từng học sinh.
- Cùng nhau xây dựng lộ trình học STEM dài hạn, thay vì chỉ theo phong trào.
- Tạo môi trường học tập cân bằng: vừa rèn kỹ năng STEM, vừa đảm bảo kiến thức nền tảng.
Tham khảo thêm: Lập Trình Robot Online Cho Trẻ – Dành Cho Học Sinh Tại Hà Nội & Các Khu Vực Lân Cận
Kết luận:
Giáo dục STEM là nền tảng giúp trẻ phát triển tư duy và kỹ năng trong thời đại 4.0, nhưng vẫn còn nhiều rào cản cần tháo gỡ. Để STEM phát triển mạnh, inteX tin rằng gia đình và nhà trường cần đồng hành, tạo môi trường học tập hiện đại và khuyến khích trẻ trải nghiệm từ sớm.
