Trong kỷ nguyên công nghệ 4.0, việc học không chỉ dừng lại ở ghi nhớ kiến thức. Mà còn hướng đến phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng vận dụng thực tế. Dạy học STEM ở tiểu học vì thế đang trở thành xu hướng tất yếu.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ rệt, việc triển khai STEM trong thực tế vẫn tồn tại nhiều thách thức. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể thuận lợi và khó khăn khi dạy học STEM ở tiểu học. Đồng thời gợi ý các giải pháp thiết thực để phụ huynh và nhà trường cùng đồng hành hiệu quả

1. Thuận lợi khi dạy học STEM ở tiểu học
1.1. Học sinh hứng thú và chủ động
Trẻ tiểu học vốn hiếu kỳ, thích khám phá. Các hoạt động STEM như lắp ráp robot, lập trình Scratch, hay làm thí nghiệm khoa học đều kích thích trí tò mò và giúp các em học tập một cách tự nhiên, hứng thú.
1.2. Phát triển kỹ năng toàn diện
STEM không chỉ cung cấp kiến thức mà còn rèn luyện cho học sinh:
- Tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.
- Kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và trình bày ý tưởng.
- Sự kiên nhẫn, sáng tạo và tinh thần dám thử thách.
1.3. Nhiều công cụ hỗ trợ hiện đại
Ngày nay, học liệu STEM ngày càng đa dạng: từ Lego Education, bộ kit khoa học, đến các phần mềm lập trình trực quan. Điều này giúp giáo viên dễ dàng tổ chức hoạt động, đồng thời học sinh cũng tiếp cận công nghệ một cách gần gũi và sinh động.
Tham khảo thêm: Top 5 Lợi Ích STEM mang lại cho học sinh cấp 1
2. Khó khăn khi dạy học STEM ở tiểu học
2.1. Chi phí đầu tư cơ sở vật chất
Các bộ kit STEM, robot, máy tính hay phần mềm bản quyền thường có chi phí khá cao. Điều này ảnh hưởng đến việc triển khai đồng bộ trong lớp học.
2.2. Xây dựng chương trình phù hợp lứa tuổi
STEM ở tiểu học cần “vừa học vừa chơi” – đủ hấp dẫn để trẻ hứng thú nhưng vẫn đảm bảo kiến thức. Việc thiết kế giáo án cân bằng giữa trải nghiệm, tư duy và sản phẩm học tập là một thử thách lớn.
2.3. Khả năng tập trung của học sinh hạn chế
Trẻ nhỏ thường chỉ tập trung trong thời gian ngắn, dễ bị phân tán nếu bài học không đủ sinh động. Những nội dung quá khó hoặc khô khan có thể khiến học sinh nhanh chán, giảm hiệu quả tiếp thu.
2.4. Sự đồng hành của phụ huynh chưa cao
Một số phụ huynh chưa thực sự hiểu STEM, coi đây là hoạt động phụ thay vì nền tảng phát triển lâu dài. Việc thiếu sự ủng hộ từ gia đình khiến trẻ ít được khuyến khích học tập thêm ngoài lớp học.

3. Giải pháp để nâng cao hiệu quả dạy học STEM ở tiểu học
Để STEM thực sự mang lại giá trị, cần sự chung tay của nhà trường, trung tâm, giáo viên và phụ huynh. Một số giải pháp thiết thực gồm:
3.1. Đầu tư cơ sở vật chất hợp lý
Không nhất thiết phải trang bị bộ dụng cụ quá đắt đỏ. Nhà trường và trung tâm có thể lựa chọn các bộ kit cơ bản, phần mềm miễn phí hoặc nguồn học liệu số để tiết kiệm chi phí mà vẫn hiệu quả.
3.2. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
Giáo viên là “linh hồn” của lớp học STEM. Các khóa tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy, hoặc cộng đồng giáo viên STEM giúp nâng cao kỹ năng thiết kế và tổ chức hoạt động hấp dẫn, gần gũi với học sinh.
3.3. Thiết kế hoạt động ngắn gọn, sinh động
Thay vì các dự án dài và phức tạp, hãy bắt đầu từ hoạt động nhỏ. Như: lắp ráp xe chạy bằng pin, lập trình trò chơi đơn giản, hay thí nghiệm khoa học dễ hiểu. Điều này giúp trẻ hứng thú ngay từ đầu và dần phát triển kỹ năng.
3.4. Tăng cường sự đồng hành của phụ huynh
Trung tâm và giáo viên nên chia sẻ với phụ huynh về lợi ích của STEM, giới thiệu sản phẩm con làm được sau mỗi buổi học. Khi phụ huynh thấy rõ giá trị thực tế, họ sẽ sẵn sàng ủng hộ và khuyến khích con học lâu dài.
Tham khảo tại: Lập trình STEM không khó! Các bé nào cũng có thể học.
Kết luận
Có thể thấy, thuận lợi và khó khăn khi dạy học STEM ở tiểu học luôn song hành. STEM mang đến cơ hội giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng sống. Nhưng cũng đòi hỏi sự đầu tư, đổi mới phương pháp giảng dạy và đặc biệt là sự đồng hành từ phụ huynh.
Nếu biết tận dụng những thuận lợi và từng bước khắc phục khó khăn, STEM sẽ trở thành nền tảng vững chắc. Giúp trẻ tự tin bước vào kỷ nguyên số với hành trang đầy đủ cả kiến thức lẫn kỹ năng.