Trong giáo dục STEM hiện nay, có một mô hình giảng dạy được cho là hiệu quả bậc nhất mang tên mô hình 5E. Đây là mô hình dạy học giúp học sinh chủ động tiếp cận kiến thức, phát triển tư duy phản biện và hình thành kỹ năng giải quyết vấn đề. Nếu lần đầu hay mới nghe tới 5E thì hãy cùng inteX tìm hiểu Mô hình 5E là gì? Nó đem lại lợi ích gì cho học sinh? Thông qua bài viết này nhé!
1. Mô hình 5E là gì?
Mô hình 5E là một phương pháp dạy học theo định hướng lấy học sinh làm trung tâm. Do tổ chức BSCS Hoa Kỳ phát triển.
Tên gọi 5E xuất phát từ 5 giai đoạn quan trọng trong quá trình học tập: Engage (Gắn kết), Explore (Khám phá), Explain (Giải thích), Elaborate (Áp dụng) và Evaluate (Đánh giá). Khác với cách dạy truyền thống “giáo viên giảng – học sinh nghe”, mô hình 5E khuyến khích người học:
- Chủ động đặt câu hỏi.
- Trực tiếp tham gia vào các hoạt động khám phá.
- Vận dụng kiến thức để giải quyết tình huống thực tế.
- Tự đánh giá và cải thiện tư duy.
Nhờ vậy, học sinh không chỉ học “cái gì” mà còn hiểu “tại sao” và “làm thế nào”.

Tìm hiểu thêm: Tại sao giáo dục STEM lại quan trọng với trẻ
2. Quy Trình Áp Dụng Mô Hình 5E Trong Giảng Dạy
Giai đoạn | Giáo viên | Học sinh |
Khởi động | Đưa ra tình huống/vấn đề thực tế.
Gợi tò mò bằng câu hỏi, thí nghiệm, video. Khuyến khích học sinh đặt câu hỏi. |
Quan sát, lắng nghe.
Đặt câu hỏi, đưa ra dự đoán ban đầu. Hình thành giả thuyết. |
Khám phá | Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị.
Đưa hướng dẫn cơ bản, không cho sẵn đáp án. Quan sát, hỗ trợ khi cần. |
Làm việc nhóm, tiến hành thí nghiệm.
Ghi chép, thu thập dữ liệu. Thảo luận, so sánh kết quả với dự đoán. |
Giải thích | Khuyến khích học sinh trình bày kết quả.
Đặt câu hỏi định hướng. Bổ sung, hệ thống hóa kiến thức. |
Trình bày phát hiện, kết quả.
Thảo luận, so sánh giả thuyết với kết quả. Hiểu kiến thức nhờ giải thích từ giáo viên. |
Mở rộng | Đưa ra tình huống mới phức tạp hơn.
Gợi ý ứng dụng kiến thức vào đời sống/dự án. Theo dõi, hỗ trợ nhẹ nhàng. |
Vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề mới.
Liên hệ thực tế, sáng tạo giải pháp. Làm việc nhóm, phát triển sản phẩm. |
Đánh giá | Đưa ra công cụ đánh giá (bài tập, sản phẩm, câu hỏi).
Đánh giá quá trình & kết quả. Phản hồi, gợi ý cải thiện. |
Trình bày sản phẩm, kết quả.
Tự đánh giá và phản biện lẫn nhau. Rút kinh nghiệm từ phản hồi. |
3. 7 Lợi Ích Quan Trọng Của Mô Hình 5E Với Học Sinh
Mô hình 5E còn mang lại nhiều lợi ích vượt trội mà ba mẹ cần biết:
- Kích thích sự tò mò và chủ động học tập: Thay vì bị động tiếp thu kiến thức, các em luôn muốn tự mình tìm hiểu và khám phá.
- Phát triển tư duy phản biện và giải quyết vấn đề: Học sinh được đối diện với các vấn đề thực tế, từ đó rèn luyện khả năng tư duy logic và tìm ra giải pháp.
- Tăng khả năng ghi nhớ và hiểu bài sâu sắc: Kiến thức từ trải nghiệm thực tế sẽ được khắc sâu hơn rất nhiều so với việc chỉ học thuộc lòng.
- Nâng cao kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp: Các hoạt động khám phá và giải thích thường diễn ra theo nhóm, giúp các em học cách hợp tác và trao đổi hiệu quả.
- Chuẩn bị cho kỷ nguyên số và giáo dục STEM: Mô hình 5E là nền tảng vững chắc để học sinh tiếp cận và làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại.
- Tạo sự tự tin và niềm vui trong học tập: Khi được tự do khám phá và thành công, các em sẽ cảm thấy tự tin và yêu thích việc học hơn.
- Đánh giá toàn diện và hiệu quả hơn: Mô hình này không chỉ đánh giá kết quả cuối cùng mà còn xem xét toàn bộ quá trình nỗ lực của các em.

Tìm hiểu thêm: Phân biệt mô hình 5E, EDP trong giáo dục STEM cho trẻ
4. Đánh Giá Ưu Điểm Và Hạn Chế Của Mô Hình 5E
Môi trường giáo dục là nơi giáo viên có thể chọn lựa nhiều phương pháp giảng dạy. Là một trong những mô hình mới mẻ nhưng tiềm năng, 5E cũng có nhiều ưu điểm và hạn chế riêng:
Ưu điểm:
- Lấy học sinh làm trung tâm, phát triển toàn diện năng lực.
- Khuyến khích sáng tạo, khám phá, trải nghiệm.
- Phù hợp với các dự án STEM, Robotics, lập trình.
- Giúp học sinh phát triển kỹ năng 4C: Critical Thinking, Communication, Collaboration, Creativity
Hạn chế:
- Yêu cầu giáo viên phải có kỹ năng tổ chức lớp học tốt.
- Tốn nhiều thời gian để chuẩn bị dụng cụ, thiết kế hoạt động.
- Khó áp dụng trong lớp học quá đông hoặc thiếu thiết bị hỗ trợ.
Kết luận
inteX đã giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình 5E trong giáo dục STEM cho trẻ. Đây thực sự là một phương pháp giáo dục mang tính đột phá. Không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả mà còn trang bị cho các em những kỹ năng sống quan trọng. Bằng cách hiểu rõ và hỗ trợ con theo mô hình này, ba mẹ đang đặt viên gạch vững chắc cho tương lai thành công của con mình.